ලීක්ස්-leeks

ලීක්ස්

ඇලියමි ඇම්පෙලෝප්‍රසම් කල්ටිවාර් පෝරම්
Allium ampeloprasum cv porrum
කුලය - ඇලියේසි
ලීක්ස් අයත් වන්නේ ළූණු අයත්වන ඇලියේසී කුලයටමය. නමුත් මෙම බෝගයේ ප්‍රධාන වෙනස වන්නේ එහි බල්බ නොසෑදීමයි. අප රටේ විවිධ ආකාරයට ලීක්ස් ආහාරයට ගන්නා නිසා එය හැමවිටම වෙළදෙපොලෙහි සැලකිය යුතු මිළකට අලෙවි වේ. කෙසේ වුවද ළූණු වර්ග වල මිළ සෑහෙන ඉහල මට්ටමකට පවතින අවස්ථාවලදී ළූණු සදහා ආදේශකයක් ලෙසද ලීක්ස් භාවිතා කිරීම ශ්‍රි ලාංකීකයන් අතර ජනප්‍රිය පුරුද්දක් වී තිබේ.

නිර්දේශිත ප්‍රභේද
ලාර්ජ් ලෝං සමර්
මෙම ප්‍රභේදයේ පත්‍ර පටුය. දිගුය. සෘජුව පිහිටා ඇත. තද නිල් කොළ පැහැතිය. කද ලා කොල - සුදු පැහැතිය.

දේශගුණික අවශ්‍යතා
ලීක්ස් වගාව සදහා වඩා සුදුසු වන්නේ අප රටේ උඩරට ප්‍රෙද්ශයයි. උඩරට තෙත් කළාපයට හා අතරමැද කළාපයට අයත් නුවරඑළිය හා බදුල්ල දිස්ත්‍රික්ක වල පවතින සිසිල් දේශගුණික තත්ත්ව යටතේ මෙම බෝගය හොදින් වර්ධනය වේ.

පස
කාබනික ද්‍රව්‍ය බහුලව අඩංගු වන සාරවත් පස් බෝගය සඳහා වඩා සුදුසු පෙසහි තිබිය යුතු යෝගයතම පී.ඒච්. අගය 50-60 වේ.

බීජ අවශ්‍යතාවය
හෙක්ටයාරයකට කිලෝ ග්රෑම් 3.75 කි.

තවාන් පාලනය
බිම පෙරලා ඉතා හොඳින් සියුම්ව පස සකසා ගන්න. හෙක්ටයාරයක් සඳහා මීටර් 3ක් දිග, මීටරයක් පළල හා සෙන්ටිමීටර් 20ක් පමණ උස පාත්ති 200-225 අවශය වේ. මෙම පාත්ති වලට හොඳින් දිරාපත් වූ ගොම පොහොර සැලකිය යුතු ප්‍රමාණයක්ද ත්‍රිත්ව සුපර් පොස්පේට් ස්වල්පය බැඟින්ද දමා පස සමඟ කලවම් කරන්න.

පෙසහි පී. ඒච්. අගය 5ට වඩා අඩු වූ විටදී නිර්දේශිත අන්දමට පසට හුණු යොදන්න. උදා- පී.ඒච් අගය 4.9ක් වනවිටදී අළු හුණු කිලෝ ග්රෑම් 1200 හෙක්ටයාරයකට යෙදිය යුතුය. හුණු යෙදීම කල යුත්තේ බීජ වැපිරීමට සති 03කට පමණ පෙරදීය.

තවාන් දැමිය යුතු කාලය

• උඩරට තෙත් කලාපය - වසර පුරාම
• උඩරට අතර මැද කලාපය - ඔක්තෝබර්, නොවැම්බර්

සියුම් මතුපිටක් සිටින සේ සකසාගත් තවාන් පාත්තිවල එකිනෙකට සෙන්ටිමීටර් 15ක පරතරතයකින් වූ පේලි දිගේ බීජ දැමීම හෝ වැපිරීම කල හැකිය. බීජ දැමීමෙන් පසු තුනී පස් තට්ටුවකින් වසන්න. තවානකට අවශය වන පරිදි තෙතමනය ලබා දෙන්න. තවාන් පැලවලට උදය පාන්දරින් පත්‍ර වල පිණි සේදී යන පරිදි ජලය සපයන්න.

තවානේ වල් පැල හා කෘමි රෝග ආදිය පාලනය කර ගැනීම කෙරෙහිද සැලකිලිමත් වන්න. පැල කුඩා අවධියේදී කියත් පණු හානිය වළකාගැනීම සදහා කාබොෆියුරොන් ස්වල්පය බැඟින් පාත්ති වලට යෙදිය හැකිය. ලීක්ස් පැල කුඩා කාලෙයදී වැඩි අවධානයකින් යුතුව රැකබලා ගතයුතුය. සිටුවීමට සුදුසු තත්ත්වයේ ඇති පැන්සලක් පමණ කඳ මහත්වූ පැල තවානෙන් ලබාගැනීම සඳහා මාස 2 - 3 පමණ දිග පාත්ති සකසා ගන්න. මෙවැනි පාත්ති 2750ක් පමණ සංඛයාවක් හෙක්ටයාරයක වගාවක් සඳහා අවශයවේ.

පැල සිටුවීම හා පරතරය
තවානෙහි නියම ප්‍රමාණයට වැඩි ඇති නරෝගී පැල ප්‍රවේශමෙන් ගලවන්න. ඒකී පැලවල පත හා මුල් කෙලවරින් මඳක් කපාදමා සිටුවන්න.

පේලි අතර සෙන්ටිමීටර් 15ක් සහ පේලියක පැල අතර සෙන්ටිමීටර් 10ක් වන සේ ඒක් ස්ථානයක ඒක පැලය බැගින් සිටුවන්න.

මිශ්‍ර වගාවක් ලෙස
නුවරඑළිය ප්‍රදේශයේ බොහෝ ගොවීන් විසින් ලීක්ස් වගා කරනනේ ඒකම පාත්තයෙහි බීට්, කැරට්, සලාද වැනි බෝග සමග මිශ්‍ර වගාවක් ලෙසය. ලීක්ස් වගාවෙන් අස්වැන්න ලබා ගැනීමට මාස 4 - 6 පමණ ගතවන නිසා මෙමගින් වැඩි ආදායමක් මෙන්ම භූමයෙන් වැඩි ඵලදායීතාවයක්ද ලබාගැනීමට ඔවුනට හැකිවී තිබේ.

පොහොර යෙදීම

යෙදියයුතු කාලය	යූරියා හෙ./ කි.ග්‍රෑ	ත්‍රිත්ව සුපර් පොස්පේට් හෙ./ කි.ග්‍රෑ	මියුරියේට් ඔෆ් පොටෑෂ් හෙ./ කි.ග්‍රෑ
මුලික පොහොර	85	270	50
සති 4කදී	85	-	-
සති 8කදී	85	-	50
සති 12කදී	85	-	-
සති 16කදී	85	-	50

වල් පැලෑටි පාලනය
සති 2දී පාත්තිවල වැඩි ඇති වල් පැල පළමු වරට ගලවා දමන්න. ඉන්පසු සෑම පොහොර යෙදීමකටම පෙරද වල් පැල ඉවත් කරන්න. පොහොර යොදන සෑම අවස්ථාවකටම පසුව ගස් අසලට පස් එකතු කරන්න. මෙමඟින් ලීක්ස් ශාකයේ දණ්ඩ සෘජුව සහ සුදු පැහැතිව තබා ගැනීමට ඉඩ ලැබේ.

ජල සම්පාදනය
පැල සිටුවා දින 4 ක් පමණ ගතවන තෙක් දිනපතා වගාවට ජලය සපයන්න. ඉන්පසු අවශතාවය මත දින 3-4 වරක් බැඟින් ජලය සපයන්න.

කෘමි පාලනය
මෑතකදී නුවරඑළිය ප්‍රදේශයට විශාල තර්ජනයක් වූ ලිරියොමයිසා හුඩොබ්‍රෙන්සිස් නැමති පත්‍ර කණින්නාගේ හානිය නිසා ලීක්ස් වගාවන්ට විශාල තර්ජනයක් ඇතිවී තිබේ.

ඇලෙන සුළු ද්‍රවයක් තැවරූ කහ පැහැති පොලිතීන් උඟුල් යෙදීම රෝගී ශාක කොටස් විනාශ කිරීම හා බෝග මාරුව මඟින්ද නිර්දේශිත කෘමි නාශකයක් යෙදීමෙන්ද මෙම හානිය පාලනය කරගත හැකිය.

රෝග පාලනය
දම්පැහැ පුල්ලි රෝගය
මේරූ පත්‍රවල දම් - දුඹුරු පැහැති පැල්ලම් හට ගනී. සිටුවීමට පෙර බීජ ප්‍රතිකාර කිරීම, බෝග මාරුව හා නිර්දේශිත දිලීර නාශකයක් යෙදීමෙන්ද මෙම හානිය පාලනය කරගත හැකිය.

අස්වනු නෙලීම
සිටුවා මාස 4 දී පමණ අස්වනු නෙලීම ආරම්භ කල හැකිය. ගස්වල කදෙහි පමාණය අනුව ශ්‍රේණිකර හොඳින් වාතාශ්‍රය ලැබෙන පරිදි ලණු පැදුරු වැනි ද්‍රව්‍යකින් ආවරණය කර මිටි බැද වෙළඳපොලට යවන්න.

අස්වැන්න
හෙක්ටයාරයට මෙට්‍රික්ටොන් 19 - 24කි.

Read More

Bonchi-බෝංචි

බෝංචි

ෆැසිඕලස් වුල්ගාරිස්
Phaseolus vulgaris
කුලය - ෆැබේසී

දේශගුණික අවශ්‍යතා
බදුල්ල, නුවරඑළිය, මාතලේ හා මහනුවර දිස්ත්‍රික්කවල දැනට බෝංචි බහුලව වගා කෙරේ. උෂ්ණත්වය ඉතා වැඩි හා තද වර්ෂාව සහිත කාලගුණික තත්ව පවතින ප්‍රදේශ බෝංචි වගාවට සුදුසු නැත. මල් හටගන්නා අවධියේදී උෂ්ණත්වය සෙන්ට්‍රිග්‍රේඩ් අංශක 30 ට වඩා අඩුවිය යුතුය. උඩරට තෙත් කලාපය ද බෝංචි වගාවට සුදුසු නොවේ.

නිර්දේශිත ප්‍රභේද
ප්‍රධාන වශයෙන් පඳුරු හා වැල් බෝංචි ලෙස ආරයන් දෙකකි.

වැල් බෝංචි ප්‍රභේදය
කෙන්තකි වන්ඩර් ග්‍රීන් (K.W.G)
කොළපැහැති, මධ්‍යම ප්‍රමාණයේ, කෙඳි සහිත, නැමුණු අග සහිත කරල්වලින් යුක්තය.

කැප්පොටිපොල නිල්
සෙ.මී 18 - 20 පමණ දිග කොළ පැහැති කරල් සහිත වැල් බෝංච් ප්‍රභේදයකි. පළමු අස්වැන්න දින 60 - 65 දී ලබාගත හැකි අතර, අස්වනු නෙලීම වාර 6 - 8 කළ හැකිය. එක් වැලක සාමාන්‍යයෙන් කරල් 46 ක පමණ සංඛ්‍යාවක් හටගනී. බණ්ඩාවෙල ප්‍රදේශයේ ගොවීන්ගේ ක්ෂේත්‍රවල සාමාන්‍යයෙන් හෙක්ටයාරයකට මෙට්‍රික් ටොන් 17 - 18 පමණ අස්වැන්නක් ලබාගත හැකිය. මෙම ප්‍රභේදය මලකඩ, ඇන්ත්‍රැක්නෝස් සහ බීජ පැල කුඩා අවධියේදී වැළදෙන මුල් කුණුවීමේ රෝගයට ඔරොත්තු දේ. බීජ තද දම් පාටය.

බලංගොඩ නිල්
සෙන්ටි මීටර් 14 ක් පමණ දිගැති රවුම්, කොළ පැහැති කරල් හට ගන්නා වැල් බෝංච් ප්‍රභේදයකි. බීජ දුඹුරු පැහැතිය. වැලෙහි ඒකාකාරීව පැතීරී කරල් හට ගනී. මලඛිඤ හා මුල් කුණු වීමේ රෝගවලට ඔරොත්තු දේ. සාමාන්‍ය අස්වැන්න හෙක්ටයාරයකට මෙට්‍රික් ටොන් 12 - 14 පමණ ලබා ගත හැකිය.

ලංකා බටර්
සෙන්ටි මීටර් 16 -17 පමණ දිගකින් යුත් කහ පැහැති, රවුම් කරල් හටගන්නා වැල් බෝංච් ප්‍රභේදයකි. බීජ කළු පැහැතිය. සාමාන්‍ය අස්වැන්න හෙක්ටයාරයකට මෙට්‍රික් ටොන් 16 පමණ වේ. මුල් කුණු වීම, ඇන්ත්‍රැක්නෝස් හා මලකඩ රෝගවලට ඔරොත්තු දීමේ හැකියාවක්ද මෙම ප්‍රභේදය සතුය.

දේශිය ප්‍රභේද ද ගොවීන් අතර ජනප්‍රිය වේ.
උදා: පීස් බටර්, කටුගස්තොට

පඳුරු බෝංච් ප්‍රභේද
වෙඩ්
තදකොළ, රවුම්, මාංශල, කෙඳි රහිත හා මධ්‍යම ප්‍රමාණයේ කරල් හටගනී.

ටොප් ක්‍රොප්
කරල් ලා කොළ, රවුම්, කෙඳි සහිත හා මධ්‍යම ප්‍රමාණයේ විශාලත්වයකින් යුක්තයි.

වෙරොකි වැක්ස්
පැතලි ඕවලාකාර, කෙඳි සහිත කරල් කහපාටට හුරුය.

සංජය
මෙම ප්‍රභේදය පත්‍ර, මල් හා බීජ වල ලක්ෂණ ටොප්ක්‍රොප් ප්‍රභේදයෙන් වෙනස් වේ. දින 30 - 35 කදී පුෂ්ප පිපීම ආරම්භ වන අතර ආර්ථික කාලය දින 65 කි. ප්‍රභේද අත්හදා බැලීම් පර්යේෂණ වලදී කන්නය හා වගා ප්‍රදේශය අනුව අස්වැන්න හෙක්.ටො. 7.6 - 18.0 දක්වා ලබා දී ඇත. පාමුල කුණුවීම සඳහා ඔරොත්තු දේ. මාංශලමය දිගු කරල් සහිත වේ. ක්ෂේත්‍ර අත්හදා බැලීමේ පර්යේෂණ වලදී ප්‍රමෙල් (Premal) යන නම භාවිතා කර ඇත.

දේශගුණික අවශ්‍යතා
බදුල්ල, නුවරඑළිය, මාතලේ හා මහනුවර දිස්ත්‍රික්කවල දැනට බෝංචි බහුලව වගා කෙරේ. උෂ්ණත්වය ඉතා වැඩි හා තද වර්ෂාව සහිත කාලගුණික තත්ව පවතින ප්‍රදේශ බෝංචි වගාවට සුදුසු නැත. මල් හටගන්නා අවධියේදී උෂ්ණත්වය සෙන්ට්‍රිග්‍රේඩ් අංශක 30 ට වඩා අඩුවිය යුතුය. උඩරට තෙත් කලාපය ද බෝංචි වගාවට සුදුසු නොවේ.

පස
මනා ජල වහනයක් ඇති ලොම් පස් හා වැලි ලොම් පස් සුදුසුය. රතු කහ පොඩිසොලික් පස බෝංචි වගාව සදහා වඩාත් උච්ත පස් වර්ගයකි. පී. එච්. අගය 6.5 සිට 7.5 අතර ඇති පසක් වගාවට වඩාත් හිතකර වේ.

බිම් සැකසීම
අඩියක් පමණ ගැඹුරට පස පෙරලා හොදින් කැට පොඩිකර ගන්න.

බීජ අවශ්‍යතාවය
හෙක්ටයාරයකට වැල් බෝංච් බීජ කලෝග්‍රෑම් 75 ක් පමණද පඳුර බෝංච් බීජ කලෝග්‍රෑම් 50 ක් පමණ අවශ්‍ය වේ.

බීජ සිටුවිය යුතු කාලය
බදුල්ල දිස්ත්‍රික්කයේ මහ කන්නයේදී නොවැම්බර් දෙසැම්බර් මාසවලත්, යල කන්නයේදී මාර්තු / අප්‍රේල් මාසවලත් බීජ සිටුවීම කරනු ලැබේ.

පරතරය
පඳුරු බෝංචි සඳහා - සෙන්ටි මීටර් 40 x 10
වැල් බෝංචි සඳහා - සෙන්ටි මීටර් 45 x 30

පොහොර යෙදීම
හෙක්ටයාරයක් සඳහා පහත සඳහන් පොහොර ප්‍රමාණ නිර්දේශ කරතිබේ.

වැල් බෝංචි

යෙදිය යුතු කාලය	යූරියා හෙ./ කි.ග්‍රෑ	ත්‍රිත්ව සුපර් පොස්පේට් හෙ./ කි.ග්‍රෑ	මියුරියේට් ඔෆ් පොටෑෂ් හෙ./ කි.ග්‍රෑ
මුලික පොහොර	110	270	75
පැල මතුවී සති 3 දී	110	-	75

පඳුරු බෝංචි

යෙදිය යුතු කාලය	යූරියා හෙ./ කි.ග්‍රෑ	ත්‍රිත්ව සුපර් පොස්පේට් හෙ./ කි.ග්‍රෑ	මියුරියේට් ඔෆ් පොටෑෂ් හෙ./ කි.ග්‍රෑ
මුලික පොහොර	85	165	65
පැල මතුවී සති 3 දී	85	-	65

වගාවේ වයස සති 2 - 3 වු විට මතුපිට පොහොර යෙදීමෙන් පසුව වැල් බෝංච් සඳහා කෝටු සිටුවීම අවශ්‍ය වේ.

ජල සම්පාදනය
පසේ තෙතමනය උච්ත අයුරින් පවත්වා ගැනීමෙන් වැඩි අස්වැන්නක් ලබාගත හැකිය. වර්ෂාපතනය අඩුවිට ජල සම්පාදනයකළ යුතුය. මල් හා කරල් හටගන්නා කාලයේදී විශේෂයෙන් ජල සම්පාදනය කිරීම වැදගත්ය.

වල් පැලෑටි පාලනය
මතුපිට පොහොර යෙදීමට පළමුව වල් මර්ධනය කරන්න.

කෘමි පාලනය
බෝංචි මැස්සා, කරල් විදින පණුවා හා පත්‍ර කනින්නා බෝංචි වගාවට හානි කරන ප්‍රධාන කෘමීන්ය. බෝංචි මැස්සා සඳහා බෝංචි බීජ පැලවු පසු ෆොමොතියෝන් හෝ මෙටසිස්ටොක්ස් අවුන්ස 01 ක් වතුර ගැලුම් 03 කට යොදා වගාවට ඉසිය යුතුයි. නැවත දින 10 - 12 කට පසු කෘමිනාශකයක් නැවත යෙදීමද නිර්දේශ කරනු ලැබේ.

කරල් විදින පණුවා සඳහා, මල් පිපීම ආරම්භ වීමත් සමඟ සුදුසු කෘමි නාශකයක් යෙදිය යුතුයි. පත්‍ර කනින්නාගේ හානියට සුදුසු කෘමිනාශකයක් මුල් කාලයේදී යෙදිය යුතුය.

රෝග පාලනය
ඇන්ත්‍රැක්නෝස්, මලකඩ රෝගය හා බෝංචි විචිත්‍ර වෛරස් රෝග බෝංචි වගාවේ ප්‍රධාන රෝග වේ.

ඇන්ත්‍රැක්නෝස් මර්ධනය සඳහා නිර්දේශිත දිලීර නාශකයක් යෙදීම හෝ බීජ ප්‍රතිකාර කිරීම හෝ සිදුකල හැකිය. මලකඩ රෝගය මර්ධනය සඳහා දිලීර නාශකයක් යෙදීම හා ඔරොත්තු දෙන ප්‍රභේදයක් වගා කිරීම කලයුතුවේ.

අස්වනු නෙලීම
පඳුරු බෝංචි දින 45 කින් පමණද වැල් බෝංචි දින 60 කින් පමණද අස්වැන්න නෙලිය හැකි. කරල් මේරීමට කලින් අස්වැන්න නෙලාගත යුතුයි.

අස්වැන්න
මනා වගා පාලන තත්ත්ව යටතේ පඳුරු බෝංචිවලින් හෙක්ටයාරයකට ටොන් 5 - 10 හා වැල් බෝංචි වලින් හෙක්ටයාරයකට ටොන් 10 - 15 ක අස්වැන්නක් ලබාගත හැකිය.

පසු අස්වනු කටයුතු
අස්වනු නෙලීමේදී කරල්වලට හානියක් නොවන ලෙස කළ යුතුය. ප්‍රවාහනයේදී හොදින් වාතාශ්‍රය සහිත ඇසුරුම්වල බෝංචි කරල් ඇසිරීම වැදගත්ය.

බීජ නිෂ්පාදනය
දේශියව බීජ නිෂ්පාදනය කළ හැකිය. රෝගවලින් තොර පැලවලින් පමණක් බීජ ලබා ගත යුතුය. පඳුරු බෝංචි හෙක්ටයාරයකින් බීජ ටොන් 01 ක් පමණද වැල් බෝංචි හෙක්ටයාරයකින් බීජ ටොන් 1  ක් පමණද ලබාගත හැකිය. බීජ ගබඩා කිරීමට පෙර හොදින් වියලා ගත යුතුය.

Read More